Tuz denizden gözyaşımıza kadar tüm hayatımız çepeçevre sarmış doğal bir mineraldir. Tarih boyunca koruyucu, iyileştirici, lezzet verici hatta statü belirleyici olarak dahi kullanılmış olan bu mineral hakkında elbette dünyada farklı görüşler bulunmaktadır. Son yıllarda bilhassa yapılan araştırmalar ve bunların kimi zaman yanlış yorumlanması ile tuz kullanımı hakkında birçok şehir efsanesi dolaşmaktadır. Bizde sizler için tuz ile ilgili doğru bilinen bazı yanlışları derledik.
Tuz Yemek Çok Zararlıdır Ve Hiç Tuz Tüketilmemelidir
Tuzla ilgili belki de ilk akla gelen karşı duruşlardan birisi budur. Tuzun çok zararlı olduğu ve tüketiminden tamamen kaçınılması gerektiği konusunda katı görüşlere sahip olan kişilerle karşılaşmak çok yaygındır. Ancak ne var ki bu yargı gerçeği tam olarak yansıtmıyor.
Fazla tuz tüketiminin yüksek tansiyona ve dolayısıyla kalp damar sorunlarına ve böbrek problemlerine sebep olduğu bilinmektedir. Bu bilgiyi duyduktan sonra tuz tüketimini topyekun hayatınızdan çıkartma kararını düşünebilirsiniz. Fakat tuz bedenimiz için oldukça önemli bir mineraldir.
Tuz, kas ve sinir sistemimizin kritik parçalarından birini oluşturur. Dolayısıyla tuza olan ihtiyacımızı sıfırlamak mümkün değil. Tuzu tamamen hayatınızdan çıkartmak ciddi sağlık sorunlarına sebep olacaktır. Buradaki asıl dikkat edilmesi gereken nokta tuzun tüketilip tüketilmemesi değil, ne kadar tüketileceğidir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSO) yetişkinlerde günlük tuz tüketiminin 5gr (2000mg sodyum) ile sınırlanması gerektiğini söylüyor. Bu da yaklaşık bir çay kaşığı kadar tuzun günlük ihtiyacımız olduğu anlamına geliyor. Ancak ülkemizdeki tuz tüketimi tavsiye edilen bu oranın neredeyse iki katı!
Tuzu sadece yemeklerimizin üstüne serptiğimiz sofra tuzundan değil, paketli gıdalardan, hazır ürünlerden, yemeklerden ve kimi içeceklerden alıyoruz. Dolayısıyla aslında farkında olmadan bu limiti aşıyoruz. Tükettiğiniz paketli gıdaların içindeki sodyum miktarını ambalajlardan takip ederek totalde 2000mg’ı geçmemeye özen gösterebilirsiniz.
Kaya/Deniz/Himalaya Tuzları Sofra Tuzundan Daha Sağlıklıdır
Farklı tuz çeşitleri yazımızda da bahsettiğimiz gibi son yıllarda sofra tuzunun haricinde farklı tuzlara erişmek de oldukça kolay. Sofra tuzları, işlenmiş ve minerallerinden arındırılmış olmaları sebebiyle diğer tuzlara göre daha fazla dikkat çekiyor olsa da, hiçbir tuz bir diğerinden daha “sağlıklı” değil.
Bir önceki maddede bahsettiğimiz gibi asıl önemli olan günlük tüketilen sodyum miktarını dengelemek. Dolayısıyla hangi tuzu tüketiyor olursanız olun, günlük sodyum alımınızı kontrol altında tutmanız gerekmektedir. Bununla birlikte sofra tuzu haricindeki işlenmemiş tuzlar, çeşitli mineralleri de bünyelerinde barındırırlar. Kimi araştırmalar bu minerallerin eser miktarda olduğu ve vücuda etkilerinin olmadığını söylerken, diğerleri bu minerallerin de fayda sağladığını söylemektedir.
Kimi İnsanlar Daha Fazla Tuz Tüketmeye İhtiyaç Duyar
Tuzlu yemekleri tercih etmek, sonradan öğrenilen bir alışkanlıktır. Dolayısıyla aslında doğumumuzdan itibaren hayatımızın akışını belirleyen, değiştiremeyeceğimiz bir özelliğimiz değildir tuzlu yemekleri tercih etmek. Kendimizi daha az tuza alıştırmamız mümkündür.
Bir süre paketli gıdalar yerine taze beslenmek, tükettiğiniz ürünlerde sodyum takibi yapmak, daha az sos kullanmak, yemeklerinizde lezzet verici olarak tuz yerine farklı baharatları kullanmak gibi bazı değişiklikler yaparak tuzla aranıza yavaş yavaş mesafe koyabilirsiniz. İşi bir adım ileriye götürmek isterseniz tuz öğütücünüzü dolaba kaldırın. Her yemekte masaya tuz getirmeyi zorlaştırarak tuzla olan ilişkinizi de soğutabilirsiniz.
Yediklerim Tuzlu Değilse Tuz Da Tüketmiyorumdur
Ne yazık ki en tehlikeli durumlardan birisi de budur. Tuzun tadını almasanız da tuz tüketiyor olabilirsiniz. Bu durum bilhassa paketli gıdalarda karşımıza çıkıyor. Tuzlu tadı bastırmak adına kullanılan diğer tat vericiler sebebiyle tüketilen tuz miktarı hissedilmiyor. Halbuki farkına varmadan günlük sodyum miktarının çok üstüne çıkılabiliyor.
Dondurulmuş ürünler, hazır soslar ya da hazır çorbalar gibi ürünler günlük tuz ihtiyacınızın üstüne çok hızla çıkmanıza sebep olabilir. Fark etmeden yapılan tuz tüketiminin önüne geçmenin karşısındaki en önemli koz yine ambalajdan sodyum takibi ve taze ürün tüketiminin tercih edilmesi olacaktır.