Amatör şefler için en heyecan verici işlerden biri de evde kendi ekmeğini pişirmektir. Evde ekmek yapımı her şeyden önce sabır ve dikkat gerektirir. Bir kez eliniz alıştığında, sayısız çeşit ve stilde ekmek yapabilirsiniz. Hatta evde kendi ekşi mayalı ekmeğinizi dahi pişirebilirsiniz. Bu, ekmeğin mutfağımız için önemini daha da yukarı taşıyan, yapana keyif, yiyene lezzet vadeden güzel bir faaliyet. Şimdiden afiyet olsun.
Önce temeller: Evde Ekmek Yapımı İçin Mayalama
Evde ekmek yapmaya başlamadan önce malzemeleri tanımak gerek. İlk kez ekmek pişireceklerin hakkında bilgi edinmesi gereken en önemli malzeme ise elbette ki mayalar. Ekmek mayaları genel olarak dört çeşittir. Bunlar kuru maya, instant maya, yaş maya ve ekşi maya olarak sıralanır. Ekşi mayalı ekmeklerin gastronomi dünyasında bambaşka bir yeri olsa da, tavsiyemiz bu zahmetli aşamaya geçmeden önce, kullanımı daha kolay olan diğer üç alternatiften birini seçmeniz.
Bazı hazır mayalar suda eritmeden kullanılabilir. Bu genellikle paketlerinde yazar. Fakat yaş maya kullanacaksanız, bunları önce suyun içinde aktive etmelisiniz. Oda sıcaklığındaki suyun içine attığını mayanızı parmağınızla karıştırırsanız, aktivasyon aşamasını hızlandırırsınız.
Hamurun mayalanması için sabretmek ve gerektiği kadar beklemek gerekir. Ekmek hamurlarını genellikle oda sıcaklığında en az 1 saat bekletmek gerekir. Hamur beklerken hava almamalıdır, bu nedenle üstü güzelce kapatılır. Hamur mayalandıkça lezzetlenir. Hava soğuksa mayalama işlemini uzatabilir veya hamurunuzu yanan fırının üzerine veya kalorifere yakın bir yere koyabilirsiniz.
Küçük Porsiyonlarla İşe Başlayın
Ekmek hazırlarken tavsiyemiz küçük porsiyonlarla başlamanız. İlk seferde 1 haftalık ekmek yapmanıza gerek yok. Kullandığınız unun, mayanın, fırının ve diğer tüm malzemelerin davranışlarını anlamak için küçük küçük başlayın. Unutmayın, maya canlı bir varlık; cinsine ve bulunduğu ortama göre değişim gösterebiliyor. Onunla iyice tanışana kadar, işleri hafiften alın.
Basit Tarifleri Önceliklendirin
Küçük olduğu gibi, basit tariflerden başlamak da mantıklı bir seçim olabilir. Birden çok farklı unun, ceviz gibi ek malzemelerin, kullanması zor ekşi mayaların olduğu tarifleri tutturmak daha zordur. Tavsiyemiz daha temel, beyaz un ve kuru maya kullanılan tariflerden başlamanız.
Doğaçlama Yapmayın
Ekmek yapımı doğaçlama için pek uygun değildir. Ustalaştıktan sonra elbette ki kendi ekmek tariflerinizi geliştirebilirsiniz. Ancak başlangıçta, tarifte ne yazıyorsa, ona uymanız önemli. Örneğin, tarifte mayayı 1 saat bekletmeniz gerektiği yazıyorsa, 40. dakikada tahmin yürütüp süreci ilerletmeyin. Malzemeler ne kadar olarak belirtildiyse, o kadar kullanın.
Yoğururken Çok Fazla Un Kullanmayın
Hamur yoğurmak da bir diğer ustalık işidir. Bunu zamanla kavrayacağınız bir iş olarak düşünün ve sabırla ilerleyin. Hamur yoğururken en sık yapılan hatalardan biri tezgahı çok unlamaktır. Bundan kaçının, aksi takdirde hamurunuza karışan ekstra un nedeniyle ekmeğinizin tarifi bozulur.
Fırını Kendi Haline Bırakın
Tüm hamur işlerinde olduğu gibi, ekmekler de dalgalı ısıları sevmezler. Bu nedenle ekmeğinizi fırına koyduktan sonra, kapağını açmayın. Fırının ısısını kaybetmeden, sabit bir ısı ile ekmeği pişirmesine müsaade edin. Kontrol etmek istiyorsanız, kapağı açıp bakma işini son dakikalara bırakın. Ayrıca fırının ısısıyla kesinlikle oynamayın.
Ekmeğinizi Dinlendirin
Ekmeğinizi fırından çıkardıktan sonra hemen kesmeyin. Tıpkı kekler, börekler ve kurabiyeler gibi ekmekler de piştikten sonra biraz dinlenmeye ihtiyaç duyar. Hemen keserseniz, ekmeğinizin içinin ıslak kaldığını görürsünüz. Ekmeğinizin homojen bir ısıya erişmesi ve kendini toparlaması için, oda sıcaklığında en az 15-20 dakika, ideal olarak da yarım saat dinlendirin.
Evde Ekmek Yapımı İçin Basit Bir Tarif
İlk defa evde ekmek yapacaklar için basit bir tarif paylaşıyoruz. Malzemelerimiz şu şekilde:
2 su bardağı un
10 gramlık 1 paket kuru maya
1 su bardağı su
1/2 tatlı kaşığı şeker
1 tatlı kaşığı tuz
Pişirme kabı için yağ
İsteğe göre üzerine susam, çörek otu veya mavi haşhaş
Geniş ve derince bir kaba unu eleyin. İçine şeker, tuz ve suda eritmeye gerek olmayan hazır kuru mayayı da ekleyip iyice karıştırın. Ortasını çukur şeklinde açın. Suyu kaptaki çukurun ortasına yavaş yavaş dökün ve suyu una yedirerek yavaşça yoğurmaya başlayın. Hamur ele yapışabilir ve rahatça yoğurmanıza müsaade etmeyebilir. Malzemelerin iyice karıştığından emin olmanız yeterli. Sonrasında kabın üzerini streç film ile hava almayacak şekilde kapatın. Oda sıcaklığında 1 saat mayalanmaya bırakın. Unutmayın, hamur mayalandıkça hacmi artacak ve iki katına kadar şişecektir. Bu nedenle kabınızın hamurunuzdan daha büyük olmasına dikkat edin.
Hamurunuz mayalandıktan sonra, tıpkı kek yapar gibi yağlayıp unladığınız pişirme kabınızın içine aktarın. Yine üzerini streç film kapatın ve bir 45 dakika daha dinlenmeye bırakın. Bu sırada fırınınızı 180 dereceye ayarlayın. Dinlenen hamurunuzun üzerindeki streçi kaldırın. Parmaklarınızın ucuyla üzerine çok hafif su serpiştirin. İsteğe göre üzerine susam, çörek otu veya mavi haşhaş da serpebilirsiniz. Fırına koyup yaklaşık 30-40 dakika kadar pişirin. Fırından fırına pişme süresi değişebilir. Bu nedenle üzerinin kızarıp kızarmadığını kontrol ederek fırından çıkarmaya karar verebilirsiniz. Fırından çıkardıktan sonra yarım saat kadar dinlenmeye bırakın ve sonrasında ekmeğinizi afiyetle yiyin! Elinize sağlık.