Gıda ışınlaması, gama ışınlarının kullanılmasıyla, gıdaların teknolojinin amacına uygun hale getirilerek gereken ayarda ışınlaması işlemine denir. Gıdaların sterilizasyon amacından ziyade, korunmasına yönelik yapılan bir yöntemdir.
2. Dünya Savaşı sırasında Almanya’nın, askerlere temin ettikleri erzakların savaş süresince bozulmaması ve dayanıklı kalarak tüketilmesi amacıyla kullandığı bir yöntemdi. Tuzlama, kurutma, dondurma uygulamaları gibi alışılmış koruma yöntemlerinin dışında ışınlama yönteminden yararlanılır.
Işınlamasız baharat kullanımı, sağlıklı besin tüketme konusunda çok önemlidir. Çünkü ışınlama işlemi diğer tüketilen besinlere oranla baharatlara daha çok uygulanmaktadır. Baharat, tüketilen birçok besinde sıkça kullanıldığından ışınlamasız baharat olup olmadığına dikkat etmek gerekir.
Işınlama Yönteminin Zararları
Türkiye’de 1999 senesinde bu yana birçok gıdaya raf ömrünü uzatmak amacıyla radyasyon verilmektedir. Radyasyon verilerek ömürleri uzatılan gıdaları tüketen birçok hayvan hayatını kaybetti.Işınlama işlemi mikroorganizmaların sağlığını olumsuz yönde etkilemekte, insan sağlığını da çok fazla tehlikeye atarak kanser hastalığının ortaya çıkmasına sebebiyet vermektedir. Günümüzde hala ışınlama işleminin İnsanın DNA’sında kanser oluşumuna sebep olacak tehlikelerin büyüklüğü gibi endişeler devam etmektedir.
Örnek vermek gerekirse gama ışınları verilmemiş bir unun birkaç ay sonra kurtlandığı görülür. Çünkü diğer besinlere göre proteini yüksek ürünlerin bozulma süresi çok daha kısadır. Işınlama işlemi de tam bu sebeple yani ürünlerin kullanılabilir sürelerinin uzun olması adına yapılmaktadır. Birçok ülke insan sağlığına etki edecek olumsuzlukları göz önünde bulundurarak, sınırlamalar ve yasaklamalar getirmiştir. Kanada ve Almanya gibi ülkelerde yasaklanırken; İngiltere ve Fransa’da yalnızca sınırlama getirilmiştir.
Dikkat edilmesi gereken bir başka konu ise marketlerden almış olduğunuz gıdaların paketlerinin üzerinde bulunan yeşil renkteki işaret. Uluslararası kabul görmüş olan ‘RADURA’ adı verilen bu sembolü gördüğünüzde, alacak olduğunuz gıdanın ışınlandığını anlamış oluyorsunuz.
Türkiye’de hala sıkça kullanılan una ışınlama yapılmamaktadır. Bu konuyu göz önünde bulundurup biz de Hayfene olarak insanların sağlığını düşünüp, baharatlarda ışınlama işlemi yapmamaktayız. Tüketilen hemen hemen her yemekte kullanılan baharat, insan sağlığı için en uygun halde marketlerdeki raflarında tüketicilerini beklemektedir.
Tüketici, her ne kadar kullandığı besinler hakkında bilgi sahibi olsa da birtakım ufak detayları atlayabiliyor. Bunu anlayabilmek ise çok basit: Radura işareti. Yani satın alınan gıdanın bu işlemden geçtiğini yasal olarak gösteren damga.
Son olarak söylemek üstünde durmamız gerekirse, ışınlamasız baharat kullanımına özen göstermekte fayda var diyebiliriz. Yukarıda saydığımız birçok etken de bu kullanıma dikkat etmemiz gerektiğini göstermektedir.
Hayfene baharatlarında asla ışınlama işlemi kullanılmaz. Hayfene’den satın alacağınız baharatların hiçbirisinin üretim aşamasında ışınlama yöntemi kullanılmamıştır.