Antik dönemlerden bugüne şifalı yapraklar: Adaçayı
Ege veya Akdeniz’in doğası, fesleğen, biberiye, kekik gibi kokularıyla adeta baş döndüren pek çok bitkiye ev sahipliği yapar. Hele bir de mevsimlerden yazsa, bu bitkiler arasından bir tanesi tümünün içinden sıyrılıverir. İşte bu, adaçayıdır. İster doğadan toplayıp tüm yıl boyunca tüketin, isterseniz en yakınızdaki aktardan veya internetten satın alın… Adaçayı enfes lezzeti ve kokusunun yanı sıra bedenimize iyi gelen meziyetleriyle de mutfağımızda olmayı hak ediyor.
Adaçayının faydaları saymakla bitmiyor
Antik Roma’dan bu yana adaçayının faydaları üzerine yazılmış sayısız kaynak, kulaktan kulağa aktarılan pek çok ipucu bulunuyor. Binlerce yıl boyunca ilaç yapımında kullanılmış olan adaçayının yararlarını incelemeden önce, farklı kullanım alanlarına bakalım.
Örneğin, Orta Çağ’da kentlerdeki kötü kokuların önüne geçmek için sokaklara adaçayı ve lavanta ekildiği biliniyor. Bugün Avrupa mutfaklarında özellikle av hayvanlarının etleri ile hazırlanan tariflerde sıkça kullanılıyor. Fırın patates hazırlarken, etleri marine ederken veya salamuralarda da adaçayından yardım almak mümkün.
Adaçayı, doğal bir böceksavar olarak da kullanılıyor. Yaprakları yakıldığında, dumanı arıları, sinekleri ve diğer uçan böcekleri o bölgeden uzak tutuyor. Eskiler, adaçayının yakıldığında nazara karşı koruduğuna inanır. Belki de bu inanış, sokma durumunda ciddi sorunlar yaratabilecek haşereyi uzak tutma kabiliyetinden ileri geliyor, kim bilir…
Tüm bu ipuçları bir yana, adaçayının faydaları denilince ilk akla gelen konu elbette ki bedenimize sağladığı destek. Adaçayı neye iyi gelir sorusunun yanıtını, hem güncel araştırmalara bakarak hem de bin yılların örtük bilgisine kulak vererek bulmak mümkün. Herhangi bir destek besin tüketmeden önce doktorunuza başvurmak gerektiğinin altını çizdikten sonra, şimdi gelin bunları keşfedelim:
Adaçayı beynimizin dostudur. Alzheimer tedavisinde destekleyici olarak kullanılabileceğine yönelik araştırmalar vardır. Sağlıklı kişilerde de öğrenme ve hafıza gibi beyin fonksiyonlarında iyileşme sağlar.
Bağ ağrısına iyi gelir. Migren hastalarının sık sık adaçayı içtiğini görebilirsiniz.
Menopoz dönemindeki sıcak basmaları, ani terleme gibi sıkıntıların çözülmesine yardımcı olur. Terlemeyi azaltması nedeniyle, bedende oluşan kötü kokuların önüne geçer.
Adet sancılarına ve düzensizliklerine iyi geldiği de düşünülmektedir.
Düzenli olarak adaçayı tüketen kimselerde kötü kolesterol değerlerinin ve kandaki yağ oranının düştüğü ve iyi kolesterol değerlerinin yükseldiği gözlemlenmiştir.
Mideyi ve bağırsakları rahatlatır. Gaz, şişkinlik gibi şikayetlerle başa çıkmada destekleyicidir.
Hastalık sonrasında güçsüz düşen bedenin enerjisini toplamasına yardımcı olur, halsizliğe çaredir. Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Böcek sokmalarında adaçayı yaprağının acı ve ağrıyı hafifletici etkisi olabilir.
Adaçayı zayıflatır mı?
Adaçayı ile ilgili en çok merak edilenlerden biri de, “adaçayı zayıflatır mı” sorusudur. Adaçayı mide ve bağırsakların çalışmasını düzenlemesi ve antioksidan özelliği sayesinde, diyetteki kişilerin yardımcısıdır. Karın bölgesindeki şişkinliği azaltması, tercih edilen görüntüye ulaşmayı kolaylaştırabilir. Ayrıca ödem attırıcı özelliği ile ayak ve bacak bölgesindeki şişkinliklere de iyi gelir. İştahı düzenleyerek, aşırı yemenin önüne geçer.
Adaçayının zararları nelerdir?
“Adaçayı neye iyi gelir” diye araştırma yaparken, olası zararlarından da haberdar olmakta yarar var. Her şeyden önce, diğer tüm besinlerde olduğu gibi adaçayının da çoğu zarar, azı karar diyebiliriz. Bitkinin içerisindeki kimi kimyasallar, yoğun kullanım neticesinde karaciğer ve sinir sistemi sorunlarına yol açabilir. Bunun yanı sıra, kan şekerini düşürme özelliği olduğundan diyabet hastaları dikkatle kullanmalıdır. Yüksek veya düşük tansiyon sorununuz varsa, hormon temelli bir hastalığınız söz konusuysa, yeni ameliyat olduysanız, hamileyseniz veya şüphelendiğiniz diğer herhangi bir sağlık sorununuz varsa, adaçayı tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Adaçayı nasıl demlenir?
Adaçayının faydaları ve zararları ile ilgili edindiğimiz bu bilgilerin ardından, adaçayı nasıl demlenir sorusuna da cevap vererek bitirelim.
Adaçayını çay şeklinde içmek için 8-10 tane yaprağı veya birkaç küçük dalı bir kupa bardağını dolduracak kadar su içine atın. Su kaynayana kadar ocakta tutun. Bir iki dakika kaynadıktan sonra, beş dakika kadar demlenmeye bırakın. İşte bu kadar kolay! Servis yaparken içine birkaç damla limon sıkabilir, küçük bir limon dilimi atabilir, hatta bal ekleyebilirsiniz.