Bitkisel yağlar denilince akla yemeklerde sıklıkla kullanılan yağlar gelebiliyor. Oysaki bitkisel yağlar dünyanın farklı bölgelerinde yüzlerce farklı çeşidi olan, hem şifacı amaçlarla hem de yemeklere lezzet katmak amacıyla kullanılan çok yönlü ve çok renkli bir alan. Türkiye’de özellikle son dönemde daha çok kullanılmaya başlanan, tadı ve özellikleriyle dikkat çeken 5 bitkisel yağı sizlerle paylaşıyoruz.
Küçük siyah tohumların marifetli yağı: Çörek otu yağı
Çörek otu yağı, soğuk sıkım olarak çörek otu tanelerinin ezilmesiyle elde edilen bir yağ. Çörek otu yağının gaz söktürücü, idrar söktürücü özellikleri bulunuyor. Bronşit ve öksürüğü hafiflettiği düşünülüyor. Emziren hanımlarda süt artırıcı olduğu söyleniyor. Çörek otu yağı aynı zamanda metabolizma ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Antioksidanlar bakımından zengindir. İştahı düzenler. Düzenli kullanıldığında sindirim problemleri yaşayanlara olumlu etki eder. Sindirim üzerindeki bu etkisi sayesinde, kilo vermeye de destek olduğu düşünülür.
Çörek otu yağını yemeklere katarak veya tek başına kullanabilirsiniz. Cilt bakımı kürlerinde de yer verebilirsiniz. Çörek otu yağını mutfağınızda yemeklerinizin üzerine gezdirebilir, salatalarınızda kullanarak çok farklı tat ve kokular elde edebilirsiniz. Pişirme -yağı olarak kullanılması uygun olmasa da, pişmiş yemeklerin üzerine konulabilir. Antioksidan olduğu için detoks içeceklerinin içine az miktarda katılabilir. Her sabah bir tatlı kaşığı kadar içilmesi klasikleşmiş bir kullanım biçimidir. Ancak çörek otu yağını kullanırken, günlük yine bir tatlı kaşığını da geçmemek gerekir. Gereğinden fazla kullanımının bir faydası yoktur.
Yağların kraliçesi olarak da bilinir: Susam yağı
Susam hayatımızda türlü hamur işlerinin üzerinde, simitlerde, tahin ile ve farklı şekillerde yer alıyor. Susam yağını ise onun kadar sık kullanmıyoruz. Yağların kraliçesi lakabıyla bilinen susam yağı, tıpkı çörek otu yağı gibi, susam tohumlarının soğuk pres yöntemine maruz kalması ile çıkarılıyor. Rengi Ayçiçek yağı tarzında, sarıya yakındır. Susam tohumu yağını diğer yağlardan ayırmak ise kolaydır çünkü kokusunda çimenimsi ve toprağımsı doneler bulunur. Kızartmalar için susam yağı kullanmak uygun değildir. Ancak fırın yemeklerinde susam yağını kullanabilirsiniz. Bir diğer kullanımı ise salata ve sebze haşlamalarının üzerine dökmek şeklinde olabilir.
Susam yağının vücudumuz için de sayısız faydası var. İçindeki doymamış yağ asitlerinin kolesterolü düzenlenmeye yardımcı olduğu bilinmekte. Migreni olanlar susam yağını sıkça kullanır. Susam yağı ile başa masaj yapmak rahatlatıcı sonuçlar verir. Susam yağı aynı zamanda stres, yorgunluk ve uykusuzluğa iyi gelir. Sindirim sistemini düzenleyici etkisi bulunur. Kabızlığın giderilmesinde yardımcı olduğu düşünülür. Dişlere bakım yapar, diş eti sağlığına katkısı vardır. Düzenli susam yağı tüketimi hafızayı güçlendirir, unutkanlık sorunu yaşayanlara iyi gelir. Bunun nedeni zihinsel aktivitelerin daha düzenli çalışmasına destek olmasıdır. Benzer nedenle, yorgunluğu alır ve kişide rahatlama sağlar. Antioksidan özelliği ile karaciğeri koruduğuna dair görüşler de mevcuttur.
Çitlemenin ötesinde: Kabak çekirdeği yağı
Susam yağı yağların kraliçesi ise, kabak çekirdeği yağı da “yeşil altın” adıyla biliniyor. Esansiyel yağ asitleri, A ve C vitaminleri, Omega 3 ve 6 yağları ile antioksidanlar tarafından zengin olduğu biliniyor. Bu özellikleri sayesinde vücutta mesane ve prostat problemlerinden kalp hastalıkları, kemik sağlığı ve cilt bakımına kadar geniş bir alanda kullanımı bulunuyor. Kabak çekirdeği yağının prostat büyümesini engellediğine ve halihazırda bu nedenle sorun yaşayanların şikayetlerini azalttığına dair çeşitli çalışmalar var. Aynı şekilde doğum ve menopoz döneminin ardındanmesane problemleri yaşayan kadınların da yardımına yetişir. Kasların güçlenmesine destek olarak, sıkıntıların azaltılmasını sağlar.
Kabak çekirdeği yağını nefis yeşil rengi ile pek çok farklı tarifte kullanabilirsiniz. Kabak çekirdeklerini şimdiye dek sadece çitleyerek tükettiyseniz, bu yeni lezzete çok şaşıracaksınız. Kabak çekirdeği yağı hoş ve zengin aroması ile özel bir karaktere sahiptir. Oldukça da yoğundur. Bu nedenle azıcık bir kullanımla bile örneğin koca bir kase salataya lezzet katabilirsiniz. Her çeşit salatayla çok iyi gider. Yeşil salata ile kullanımı özellikle Avrupa’da bir hayli yaygındır. Tahıl ve baklagillerle yapılan salataların lezzetini zirveye taşır. Çeşitli tatlılarla kullanımı da söz konusudur. Kek, yumuşak kurabiyeler, kimi pastalarda kullanılabilir.
Üzümün çekirdeği bile faydalı: Üzüm çekirdeği yağı
Üzümün saymakla bitmeyen faydalarının bir kısmı da çekirdeğinin içinde. Bin yıllardan bu yana şifa ve lezzet kaynağı olarak tanınan üzümün çekirdeklerini çeşitli şekillerde kullanmak mümkün. Meyve ile birlikte yiyerek, toz halinde veya üzüm çekirdeği yağı olarak… Üzüm çekirdeği yağı salatalarda adeta harikalar yaratır. Tatlı tariflerine özel bir aroma katar. Çorbaların üzerine gezdirilebilir. Mutfakta daha genel kullanımı olan diğer bitkisel yağlar gibi değildir, kızartmalarda kullanılmaz, pişirme yağı olarak tercih edilmez.
Bu eşsiz aromaya sahip yağın en önemli özelliği genellikle balıklarda olduğunu sıkça duyduğumuz Omega 3 yağ asitleri bakımından son derece zengin oluşudur. Bitkisel kaynaklı çok nadir Omega 3 kaynaklarından biri de üzüm çekirdeğidir. Bununla birlikte, kozmetiklerde çok yoğun olarak kullanılır. Ev yapımı kremlerinizde ve toniklerinizde üzüm çekirdeği yağına yer verebilirsiniz. Cilt bakımının yanı sıra, saç bakımında da yeri vardır. Nemlendirici ve canlandırıcı özelliği ile üzüm çekirdeği yağı çok iyi bir kozmetik yardımcıdır.
Buğdayın her hali bereket, her hali şifa: Buğday özü yağı
Buğday özü yağı, bu buğdayın merkez bölgesindeki çekirdeklerin ruşeymli kısımlarından elde edilir. Elde etmesi çok zahmetlidir ancak faydaları nedeniyle sabırla ve büyük emek harcayarak da olsa üretilir. Bu doğal yağ, B ve E vitaminleri bakımından son derece zengindir. Protein içeriği hayli yoğundur. Antioksidan özelliktedir. Tıpkı üzüm çekirdeği yağı gibi, buğday özü yağı da Omega 3 bakımından zengindir. İnsan vücuduna faydası olan çeşitli mineraller yine buğday özü yağında bir araya gelir. Tüm bu özellikleri nedeniyle buğday özü yağının faydaları da saymakla bitmez. Metabolizmayı hızlandırdığı bilinir. İçindeki vitamin ve minerallerle vücudun ihtiyacı olan desteği ona sağlar. Diyet yapan kişiler tarafından sıklıkla tercih edilmesinin sebebi de bu özel kombinasyondur. Buğday özü yağının cilt ve saç bakımında da yeri vardır. Yüzlerce yıldan bu yana kozmetiklerde kullanıldığı bilinir. Omega 3 içeriği sayesinde kalp rahatsızlıklarını önlemede destekleyici görev üstlenir. Sindirim problemleri, bağışıklık sistemi ve hafıza üzerinde olumlu etki gösterir.
Buğday özü yağını hem yemeklerinizde kullanarak şifalı özelliklerinden yararlanabilirsiniz hem de ev yapımı krem ve şampuanlarınıza ekleyebilirsiniz. Cildinize yedirerek, nemlendirici niyetine kullanabilirsiniz. Soğuk lezzetlerin üzerine, salatalara ekleyerek farklı lezzetler elde edebilirsiniz.
Bitkisel yağların özellikleri gerçekten de çok yoğundur. Genellikle az miktarlarda düzenli kullanımları önerilir. Mutfağın vazgeçilmezlerinden olmaya adaydırlar. Ancak herhangi bir hastalığınız olduğunu düşünüyorsanız ve ona uygun bir kür elde etmeyi düşünüyorsanız, her şeyden önce doktorunuza danışmanızda fayda vardır. Yine kronik hastalar, ilaç kullanan kişiler, hamileler ve emziren annelerin diyetlerinde çok yoğun değişiklikler yapmaları tavsiye edilmez.
Sağlıklı Yaşam kategorimize geri dönebilir ya da Kantaron Yağı hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.