Denizin derinliklerden sofralarımıza uzanan kalkanın en lezzetli olduğu dönemdeyiz. Karadeniz ve Marmara sularında yaşayan kalkan zor avlanan, dolayısıyla az çıkarılan bir balık. Bu nedenle diğer balıklara göre daha pahalı olduğundan sofralarda her zaman yer bulamıyor. Ancak eşsiz lezzetiyle damaklarda unutulmaz bir tat bıraktığı da bir gerçek.
Kalkan Balığının Özellikleri Nelerdir?
Balık tezgahından seçim yaparken özellikle küçük balıkları birbirinden ayırmak zor olur, bu balıklar sıkça birbiriyle karıştırılır. Kalkan balığı ise klasik balık şekline uymayan farklı formuyla tezgahlarda kolayca ayırt edilir. Alt tarafı pembe, üst tarafı ise kahverengi tonlarında olan kalkan, yalnızca rengiyle değil, yassı olan şekliyle de farklıdır. Kalkanı tezgahtaki diğer balıklardan farklı kılan bir diğer özelliği de boyutu. Boyu bir metreye, kilosu da 20 kilo civarına kadar çıkabilen bu balık, tezgahlardan kiloyla satın alınabiliyor.
Kalkan sığ sularda bulunan bir balık değil, genellikle 20 metre ila 70 metre arası derinliklerde yaşıyor. Kalkan aslında her mevsim avlanabilen bir balık. Bizim bu ay kalkanı önerme nedenimiz ise şu an yağlı döneminde olmasından kaynaklanıyor.
Kalkan Balığı Mevsimi Ne Zaman?
Kalkan balığı mevsimi, genellikle ilkbahar aylarına denk gelir. Mart sonunda başlayıp Haziran ortasına kadar devam eder. Bu dönemde et dokusu daha yağlı, aroması ise daha belirgindir. Özellikle Nisan ve Mayıs ayları, taze ve lezzetli kalkan bulmak için en uygun zamandır.
Kalkan Balığı Nasıl Seçilir?
Daha önce kalkan alan biriyle balıkçının sohbetine denk geldiyseniz şöyle bir cümle duymuş olabilirsiniz: Bu kalkan erkek mi dişi mi? Diğer balıklarda böyle bir soru akla gelmezken kalkanda sorulmasının elbette bir nedeni var. O da kalkan balığının erkeğinin daha lezzetli olması. Daha doğrusu, erkek kalkan balığının lezzeti daha standartken dişi kalkan balığı yumurtlama dönemindeyse tadı değişebiliyor.
Kalkan balığının erkeğini daha tercih edilir kılan yalnızca standart lezzeti de değil. Dişi kalkanlarda bulunan havyar kesesi sebebiyle aynı büyüklüklerdeki erkek ve dişi kalkandan, erkek olanında daha çok et bulunuyor.
Dişi kalkan balığı ile erkek kalkan balığını ayırt etmenin kolay bir yöntemi var. Kalkan balığının derisinde düğme şeklinde çıkıntılar bulunuyor. Dişi kalkanlarda bu düğme sayısı azken, erkek kalkanlar, dişilere göre belirgin bir farkla düğmeyle kaplıdır.
Kalkan Balığı Nasıl Temizlenir?
Az önce de söylediğimiz gibi son derece büyük olan kalkanın tamamını değil, büyük olasılıkla belli bir bölümünü satın alacağınız için balığınız temizlenmiş ve dilimlenmiş olacaktır. Ancak bütün bir balık alırsanız da merak etmeyin, kalkan bu büyüklüğüne rağmen temizlemesi kolay bir balık. Bunun için önce bir bıçak yardımıyla yüzgeçleri temizleyin ve balığı dilimleyin. Karın kısmını bıçak yardımıyla açıp içini temizleyin. Ardından bol su ile yıkayıp süzgece koyun veya kağıt havlu yardımıyla suyunu alın.
Kalkan Balığı Nasıl Pişirilir?
Kalkan balığı, hem tavada hem de fırında son derece lezzetlidir. Taze baharatlar, sarımsak ve zeytinyağı ile birleştiğinde yoğun aroması ortaya çıkar.
- Tavada unla kaplayıp kısa sürede çıtır bir dış yüzey elde edebilirsiniz.
- Fırında pişirirken defne yaprağı, sarımsak ve zeytinyağı kullanmak aromayı derinleştirir.
- Izgarada pişirirken ise zeytinyağı ve tuzla marine etmek yeterlidir.
Kalkan Balığı Lezzetli mi?
Kalkan balığı, beyaz ve sıkı dokulu etiyle birçok balık severin favorilerindendir. Hafif tatlımsı ve yağlı yapısı, onu hem tavada hem de fırında pişirmeye uygun hale getirir. Etinin dağılmadan pişmesi, sofralarda şık bir sunum sağlar.
Kalkan Balığı Tarifleri
Kalkan balığının en bilinen ve tercih edilen pişirme yöntemi tavadır. Ancak bu leziz balığın, fırında yapılan çeşitleri, buğulaması ve ızgarası da son derece leziz olur. İçeriğinde beyaz biber, sarımsak, defne yaprağı, kişniş, biberiye, deniz tuzu gibi baharatlar bulunan Hayfene Balık Baharatı ile kalkanı bir üst noktaya da taşıyabilirsiniz.
Fırında Kalkan Tarifi
Malzemeler
1 kg kalkan
3-4 diş sarımsak
3-4 adet defne yaprağı
1 çay bardağı zeytinyağı
1 tatlı kaşığı tereyağı
1 çay kaşığı Hayfene Balık Baharatı
Yapılışı:
- Zeytinyağına balık baharatını ekleyip karıştırın.
- Temizlenmiş kalkanı bu karışımla güzelce ovun.
- Fırın tepsisine yağlı kağıt serin ve kalkanı yerleştirin.
- Üzerine tereyağı parçaları ekleyin.
- Defne yaprakları ve sarımsakları tepsiye yerleştirin.
- Önceden ısıtılmış 200°C fırında yaklaşık 35 dakika pişirin.
- Limon ve salata ile sıcak servis edin.
Kalkan Şiş Tarifi
Malzemeler
750 g kalkan
15-20 adet arpacık soğanı
15-20 adet kiraz domates
3 adet yeşilbiber (Tercihe göre kapya biber)
Hayfene Balık Baharatı
1 kase zeytinyağı
Yapılışı:
- Kalkanı 2–3 cm kalınlıkta doğrayın.
- Şişe sırayla balık, soğan, domates ve biber dizin.
- Zeytinyağına baharat ekleyip karıştırın, fırça yardımıyla şişlerin üzerine sürün.
- Izgarada ya da barbeküde 5–7 dakika boyunca çevirerek pişirin.
- Sıcakken servis edin.
Sıkça Sorulan Sorular
Kalkan balığı hangi aylarda yenir?
Mart ile Haziran ayları arasında kalkan balığı sezonudur. Bu dönemde et daha yağlı ve aromalı olur.
Kalkan balığı nasıl bir tada sahiptir?
Yumuşak ama dağılmayan etiyle hafif tatlımsı bir aroması vardır. Özellikle fırında piştiğinde daha yoğun bir lezzet ortaya çıkar.
Kalkan balığı tavada mı fırında mı daha güzel olur?
Her iki yöntem de uygundur, ancak fırında pişirmek balığın doğal yağını koruyarak daha dengeli bir tat sunar.
Kalkan balığının yanına ne gider?
Bol yeşillikli salatalar, haşlanmış patates veya hafif tereyağlı pilav kalkan balığının yanında iyi bir denge oluşturur.
Fırında Kalkan Balığı Nasıl Yapılır?
Fırında kalkan balığı, balığın doğal lezzetini korurken hafif ve dengeli bir pişirme yöntemi sunar. Yağlı yapısı sayesinde ekstra marine gerektirmez, ancak aromatik baharatlarla tatlandırıldığında çok daha zengin bir lezzet ortaya çıkar.
Erkek kalkan balığı nasıl anlaşılır?
Erkek kalkan balığının üst yüzeyinde “düğme” adı verilen sert ve pütürlü çıkıntılar bulunur. Dişi kalkanlarda bu çıkıntılar daha az ve derisi daha düzdür.