Zencefil Nedir?
Zencefil, son yıllarda giderek popülerleşen tropik bir bitkidir ve kökü, hem mutfaklarda hem de geleneksel tıpta yaygın olarak kullanılmaktadır. Asya menşeili bir baharat olan zencefil, yaklaşık 4000 yıldır dünya mutfaklarında, 2000 yıldır ise geleneksel tıpta yer almaktadır.
Zencefilin kökeni Çin’e dayanır ve buradan Asya’nın geri kalanına, Batı Afrika’ya, Hindistan’a ve Karayipler’e yayılmıştır.
Zencefilin yayılması, zaman içinde farklı kültürlerde farklı kullanımları beraberinde getirmiştir. Örneğin, Çin'de ve Hindistan'da geleneksel tıpta sindirim sorunları, iltihaplar ve soğuk algınlığı gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmıştır.
Orta Çağ dönemlerinde ise zencefil, Hindistan’dan ticaret yolları aracılığıyla Avrupa’ya tanıtılmıştır. Bu dönemde, baharat ticareti büyük bir öneme sahipti ve zencefil de bu ticaretin değerli bir parçası haline gelmiştir.
Avrupalılar, zencefili hem mutfaklarında hem de tıbbi amaçlarla kullanmaya başlamışlardır.
Zencefilin popülaritesi, sağlığa olan olumlu etkileri nedeniyle günümüzde daha da artmıştır. Anti-inflamatuar özellikleri, sindirimi kolaylaştırıcı etkileri ve bağışıklık sistemini güçlendirme gibi faydaları, modern tıpta ve doğal sağlık ürünlerinde zencefilin kullanımını yaygınlaştırmıştır. Ayrıca zencefil çayı gibi tarifler dünya genelinde yaygın olarak tüketilmektedir.
Zencefilin Faydaları Nelerdir?
Zencefil, kış aylarının vazgeçilmezi olarak bilinse de, birçok fayda sağladığı düşünülmektedir. Zencefil’in başlıca faydasını gösterdiği hastalıklar arasında mide rahatsızlıkları, hazımsızlık sorunları ve sindirim problemleridir. Zencefili özellikle toz halinde, yağ halinde veya taze bitki olarak tüketilebilir.
Zencefilin potansiyel faydaları şunlardır:
• Soğuk Algınlığı: Zencefilin, soğuk algınlığı semptomlarını hafifletme bileceği söylenir. Bazı tıp merkezlerinin yaptığı araştırmaların sonucu, soğuk ve grip algınlığına karşı parçalanmış 2 yemek kaşığı zencefilin çok iyi geldiği ortaya koymuştur. Bu şekilde günde 2-3 kere tüketilen zencefil sayesinde kısa sürede grip ve soğuk algınlığından kurtulmak mümkündür.
• Ağrı Kesici: Zencefilin kas ağrılarını hafifletme potansiyeline sahip olduğu belirtilmektedir. Bilinen en güçlü antienflamatuvar maddeleri içerdiğinden dolayı, doğal ve çok güçlü bir ağrı kesicidir.
• Adet Öncesi Gerginlik: Adet öncesi gerginlik sendromuna bağlı ağrıları azaltabileceği öne sürülmektedir.
• Mide Bulantısı: Zencefilin, mide bulantılarına ve kusmalara karşı da etkili olduğu bilinmektedir. Mide ve pankreas enzimlerini uyarıcı özelliğinden dolayı vücutta emilimi arttırır. Özellikle hamilelik döneminde yoğun bir şekilde yaşanan mide bulantıları geliyor. Hamile oldukları için ilaç kullanamayan kadınlar, zencefili doğal bir ilaç olarak kullanarak hem mide bulantılarının kesilmesini hem de yaşanan sindirim problemlerinin ortadan kalkmasını sağlaya biliyor.
• Mide Ağrısı: Mide ağrısını hafifletebileceği düşünülmektedir. Zencefil gıda emilimini arttırarak hazmı destekler, böylece mideyi olası ağrılarından korur. Ayrıca zencefilin inflamasyonu düşürücü özelliği vardır.
• Sindirim Sorunları: Hazımsızlık, gaz ve şişkinlik gibi sindirim problemlerine iyi gelebileceği düşünülmektedir.
• Bağırsak Hareketleri: Bağırsak hareketlerini iyileştirip, ishal ve kabızlığı gidermeye yardımcı olabileceği söylenir.
• Öksürük ve Boğaz Ağrısı: Öksürüğe ve boğaz ağrısına iyi gelebileceği belirtilmektedir. Zencefil, içerdiği besin maddelerinin yardımıyla ciğerleri genişletir, mukuslara etki eder ve daha rahat nefes alıp vermenizi sağlar.
• Balgam Söktürücü: Doğal bir balgam söktürücüdür. Balgamların gevşemesini ve atılmasını kolaylaştırır.
• Astım Rahatsızlığı: Astım için pek çok ilaç kullanmak yerine, doğal olan bitkilerin gücünden faydalanabilirsiniz. Zencefilin içerisinde doğal olarak yer alan bileşenler, pek çok astım ilacının ham maddesi olarak kullanılmaktadır.
• Kansere Karşı Koruma: Zencefil, yumurtalık kanseri tedavisine destek olur. Toz zencefilin, yumurtalık hücrelerinin ölümüne neden olan kanser hücrelerini öldürme özelliğine sahip olduğu söylenmektedir.
• Kolesterol Düşürme: Kötü kolesterolü düşürmeye yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
• Bağışıklık Güçlendirme: Düzenli olarak günde bir miktar zencefil tüketmek, arterlerde meydana gelen yağlanmaları engeller ve felç riskini düşürür. Bunun yanı sıra midede meydana gelebilecek bakteriyel enfeksiyonlara karşı bizi korur, öksürük ve boğaz tahrişlerini giderir.
• Kalp Sağlığı: Kalp hastalıkları riskini azaltabileceği belirtilmektedir.
• Anksiyete ve Depresyon: Anksiyete, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğuna iyi gelebileceği öne sürülmektedir.
• Kan Şekeri Düzenleme: Kan şekerini düzenlemeye yardımcı olabileceği söylenir.Kilo Verme: Kilo vermeye yardımcı olabileceği öne sürülmektedir. Özellikle bel bölgesinde aşırı yağlanma yaşayan ve kilo vermek isteyen kadınlar, sıkça zencefile başvurmaktadır. İçerisindeki antioksidan etkisi ile metabolizmanın daha hızlı ve güçlü çalışmasını sağlayan zencefil, aynı zamanda içerisinde yer alan kafein etkisi ile tüm gün dinç olmanızı sağlar.
• Beyin Fonksiyonları: Beyin fonksiyonlarını destekleyebileceği düşünülmektedir.
• Detoks Etkisi: Toksinlerin vücuttan atılmasını sağlayabileceği söylenir.
Zencefil Nasıl Kullanılır?
Zencefil, günümüzde farklı şekillerde bulunabilen ve tüketilebilen bir ürün haline gelmiştir. Taze kök zencefil tüketebileceğiniz gibi, aynı zamanda kuru kök zencefil, toz zencefil, zencefil kapsülleri ya da zencefil hapları şeklinde de bulmak mümkündür.
Şifalı bitkiler ve onlarla hazırlanan karışımlar insanoğlu var olduğundan bu yana kullanılıyor. Ancak günümüzde bu destekleyicilerin kimi yan etkileri de gözlenebiliyor. Bu nedenle, teşhisi konmuş veya şüphelendiğiniz bir hastalığınız varsa, özel bir diyet uyguluyorsanız, hamileyseniz veya emziriyorsanız, bu gibi bitkileri kullanmadan önce lütfen doktorunuza danışınız.
İşte zencefili çeşitli şekillerde tüketmenin yolları ve tarifleri:
Zencefilli Su Nasıl Yapılır?
Zencefilli su, sağlıklı ve ferahlatıcı bir içecek olarak tüketilebilir.
Malzemeler:
- Taze zencefil
- Su
Hazırlanışı:
- Taze zencefili ince dilimler halinde kesin.
- Dilimlenmiş zencefili bir sürahi suyun içine atın.
- Minimum üç saat bekletin. İdeal olarak, gece boyunca bekletmek zencefilin suya daha fazla aromasını ve faydasını bırakmasını sağlar.
- Bekleme süresi sonunda suyunuzu içerek zencefilin tüm şifasından yararlanabilirsiniz.
Rende Zencefil Nasıl Yapılır?
Rende zencefil, yemeklerinize ve salatalarınıza taze bir lezzet katmanın harika bir yoludur.
Malzemeler:
- Taze zencefil
Hazırlanışı:
- Taze zencefili soyun.
- İnce bir rende kullanarak zencefili rendeleyin.
- Rendelenmiş zencefili yemeklerinizin, salatalarınızın üstüne çiğ olarak ekleyin. Rendelenmiş olması kolay tüketilmesini sağlar ve yemeğinize taze bir aroma katar.
Baharat Olarak Zencefil Nasıl Kullanılır?
Toz zencefil, baharat olarak yemeklere eklenebilir ve Asya mutfağında binlerce yıldır kullanılan bu yöntemle zencefil alımınızı artırabilirsiniz.
Malzemeler:
- Toz zencefil
Kullanımı:
- Yemeklerinize, özellikle çorbalar, et yemekleri ve sebze yemeklerine toz zencefil serpiştirin.
- Tatlılarda da kullanabilirsiniz. Kek, kurabiye ve benzeri tatlı tariflerine toz zencefil eklemek, onlara hafif baharatlı bir tat katar.
Ballı Zencefil Karışımı Nasıl Yapılır?
Ballı zencefil karışımı, özellikle kış aylarında öksürüğe iyi gelen mucizevi bir karışımdır.
Malzemeler:
- Taze veya toz zencefil
- Bal
- İsteğe bağlı: Karabiber
Hazırlanışı:
- Taze zencefili rendeleyin veya toz zencefil kullanın.
- Bir kaseye biraz bal ekleyin.
- Rendelenmiş zencefil veya toz zencefili bala karıştırın.
- İsteğe bağlı olarak, biraz karabiber ekleyebilirsiniz.
- Bu karışımı kaşıkla yiyebilirsiniz. Bu karışım bağışıklığınızı güçlendirmeye yardımcı olur ve öksürüğü hafifletebilir.
Zencefil Nasıl Saklanır?
Sonbaharın sonuna doğru yaklaşıp kış aylarını karşıladığımız bugünlerde, gerek havanın serinlemesi gerek mevsim değişikliği nedeniyle havada artan alerjenler, gerekse kalabalık ve havasız ortamlarda daha fazla vakit geçirmeye başlamamız nedeniyle, hastalıklar için de ortam daha uygun hale geldi. Zencefil tüm dünyada farklı tariflerde kullanılan lezzetli bir kök bitkisi olsa da, ülkemizde özellikle bu gibi dönemlerde şifalı becerileriyle hatırlanıyor.
Zencefilin faydalarından yararlanabilmek için onu doğru şekilde saklamak gerekir. Böylece içindeki vitamin, mineral ve liflerden en iyi şekilde faydalanmak mümkün olur. Zencefili taze olarak aldığınızda, hemen tüketmek en uygunudur. Ancak saklamak zorundaysanız, kabuklarını soymadan havlu kağıda, peçeteye veya kuru bir havluya sararak buzdolabında 21 güne kadar saklayabilirsiniz. Zencefili kabukları soyulmuş olarak satın aldıysanız veya kestiyseniz, mutlaka buzlukta saklamalısınız. Buzlukta 6 ay boyunca taze kalacaktır.
Zencefili kesinlikle naylona sarmamalı, plastik bazlı poşetlere koymamalısınız. Aksi takdirde zencefilleriniz çok hızlı şekilde bozulacaktır.