Yılın en lezzetli, en keyifli dönemlerinden, kültürümüzün en hoş adetlerinden biridir aşure ve aşure ayı. Peki, aşure günü ne zamandır ve aşurenin tarihi nasıldır? Aşure günü hicri takvime göre yılın ilk ayı olan Muharrem ayının 10’uncu günüdür. Anadolu ve çevre coğrafyalarında pek çok farklı inanışa dayandırılarak kutsal kabul edilir. Örneğin Sünniler Hz. Adem’in tövbesinin kabul edilmesi ve Hz. İbrahim’in ateşten kurtulması olarak yorumlarken, Şiiler Kerbela’da beraberindeki 72 Müslümanla birlikte öldürülen Hz. Hüseyin için yas yemeği şeklinde yorumlar. Ayrıca Nuh’un gemisinin Cudi dağına oturması gibi inanışlara da dayandırılır. Buna göre, Nuh peygamberin gemisinde son kalan malzemeler tek bir çorbaya katılmış ve aşure bu şekilde ortaya çıkmıştır. Aşurenin ana malzemesi olan buğdayın İslam öncesi toplumlardan bu yana bolluk ve bereketle bağdaştırılması da, aşure geleneğinin ardındaki duygu ve düşüncelere yönelik bir fikir verir.
İnanışlardaki hikayesi her ne olursa olsun, aşure gününde ve Muharrem ayı boyunca aşure kaynatmak, bunu dağıtmak ve paylaşmak Anadolu kültürünün ve çevre coğrafyalarındaki halkların en önemli geleneklerindendir. Bu gelenek sayesinde eş dost, komşular, büyükler ve akrabalar ziyaret edilmiş olur, hal hatır sorulur. Bu anlamda bolluğu paylaşmanın yanı sıra, sosyal ve kültürel bağları güçlendiren bir yönü de bulunur.
Aşurenin Faydaları Nelerdir?
Kuru baklagiller, meyveler ve yemişleri tek bir kasede buluşturan aşure tarifi, besleyicilik bakımından da son derece zengindir. İçindeki malzemeler bolca demir, çinko, protein, A, B ve C vitaminleri içerir. Ayrıca yemişler sayesinde kalsiyum ve E vitamini bakımından da iyi bir kaynak oluşturur. Bununla birlikte aşurenin bir tatlı olduğu unutulmamalı, gün içerisindeki porsiyon dengesi, aşure de dahil edilerek oluşturulmalıdır.
Aşure Malzemeleri Hangileridir?
Aşurenin içine genel olarak nohut, kuru fasulye, buğday, pirinç, su ve şeker konur. Lezzet vermesi için kuru kayısı, kuru incir, kuru üzüm, çubuk tarçın, karanfil gibi baharat ve yemişler eklenir. Fakat aşure tarifleri türlü türlüdür. Neredeyse her evde, her yörede farklı yapılır. Hazırlanan yöredeki ürün çeşitliliğine, damak tadına, bütçeye, hazırlanan hacme göre aşure tarifi değişir. Antep civarında fıstıklı, Doğu Karadeniz’de fındıklı, Ege’de bademli, Akdeniz’de portakallı aşureye rastlaşabilirsiniz. Kimi narla, taze meyveyle süsler, kimi kuru yemişlerle. Kimi daha bol malzemeli sever, kimi daha sade. Kimisi katı bir kıvamda yapar, kimi çorbaya yakın bir şekilde. Sonuçta paylaşma gayesiyle kaynayınca, hepsi leziz, hepsi bereketlidir.
Aşure Tarifi: Evde Nefis Aşure Yapımı
Hayfene’nin denenmiş, leziz aşure tarifini denemek ve süsleme önerilerimizi görmek için Nefis Aşure Tarifi tıklayarak makalemizi inceleyebilirsiniz.